Беларуская мова (белорусский язык)

=BY=SERG:

mikola1l, ничего не имею против сыстэмы, а вот за біялёгію расстреливал бы лично.

ну так это потому, что вы не привыкли - и все Если бы в 1939 г. (из-за войны не ввели) ввели Кансцітуцыю, ціпічный, першый і г.д., то мы бы все думали, фууу как это писать Канстытуцыя, дэтэктыў, не так ли Я первый раз познакомился с тарашкевицей когда у нас в том районе Менска, где я раньше жил, расклеили улетки Радзіма альбо сьмерць. Потом я заинтересовался, почему тут через мягкий знак, не так, как в школе, причем заинтересовался всем беларусским языком: грамматикой, всеми правописаниями, синтаксисом, лексикой и т.д. И я, когда читаю текст, не замечаю наркомовка или тарашкевица. Также не замечаю лексику - бывает тэлебачанне (-тэлебачаньне), бывает тэлевізія, бывает шоўк, бывает ядваб То есть благодаря тарашкевице, я вообще мовой заинтересовался, а от мовы проявился интерес к беларусской истории, культуре и т.д.

Olevoleroner, у 20-30-я гг. ірава не было. Тэсціраванне ўвялі ці ў 1937 г. ці ў 1957 г. Менавіта тады суфікс ірава замест арава пачалі масава ўжываць. А мы што думаем, што вот калі мы напішам тэставанне, то гэта нязвыкла для нас, давай напішам тэсціраванне - бо паўсюль пішуць тэсціраванне . З 1980 па 2000-я гг. наша краіна павольна, але адмовілася ад функцыяніравання, фурмулірання, хаця гэта было вой як складана, і нязвыкла для людзей, ахінутых нормамі рускай мовы. А цяпер таксама трэба выкарчаваць эвакуіраванне, фарміраванне і г.д.
наконт рыжы, ня ўпэўнены, што русіцызм... Карандаш адназначна пазычанне

кстати, сторонники классического правописания старательно очищали беларусский язык от полонизмов. Например рекомендовалось писать колца, рылца без л, писать місія, а не місыя, экспрэсіўны, а не экпрэсыўны, Германія, а не Гэрманія и т.д. Мягкое л у нас начиная с документов 15-16 века и в 19 веке тоже сохранялось как в народном языке, так и в литературном. Кстати большевистское руководство в первой половине 1933 г. выступило против изменения л/ль, как направленных против народного языка. А уже во второй половіне 1933 г. началась русификация, спущенная с Москвы и они постановили: чуваки, пишем л твердое. И тут же украинские большевики тоже : л твердое.

=BY=SERG:

вот все эти ля-лё-лю не для меня.

Цікава чаму.
Вот мы
Пішам Фінляндыя, значыць - Галяндыя ?
Пішам калёквіюм(ум), значыць, калёна?
Пішам лямпа, значыць лямпада.
Пішам колер, каляровы, значыць калёрыі ?

У Беларускай мове ёсць слова дэкляраваць (абвяшчаць). У 1933 г. саветы пастанавілі: пісаць дэклараваць. Але падобнае, але іншае па значэнні слова дакляраваць (абяцаць) змяніць забыліся

вот, кстати, информация к размышлению:

куды дзеўся украінскі "бльок"

=BY=SERG:

mikola1l, это все понятно, русификация, полонизация, сегодня одна крайность, завтра другая, в зависимости от политического флюгера... Я вот одного не понял - что за слова - колца и калёна?

так колца же и в наркомовке, как фонет. вариант слова кольца ...
http://be.wikipedia.org/wiki/Колца,_алгебра
http://test.slounik.org/search?dict=testzoaparaz&search=колца&x=30&y=8&allDict=1

вы не понимаете, что такое калёна, кто-то не понимает, что такое целеполагание Я тоже много чего не понимаю, всегда есть что-то за пределами нашего познания
в Беларуси л ль мягкое не из польского языка брали. А из латинского. Например слово галяндзерскі. - слово 16 века.
Может, вы не знаете, что такое шкарлятына? так она же и в наркомовке
то есть если она в тарашкевице вы не знаете, а в наркомовке знаете.
Советы были стремные товарищи, плохо работу выполнили...

=BY=SERG:

с колцами сомневался - а вдруг речь идет про маленькие колесики?

Вось і я пра тое ж,
чужынцы нам палкі ў колы ставілі

Бывае праўда ў вочы коле...
Раз гнаў пастух свіней у поле.
Адзін вялізарны Парсюк,
Які абегаў вёску ўсю,
За раніцу абшнырыў завуголле,
Цяпер такі меў выгляд важны,
Што носа не дастаць і сажнем —
Вышэй за ўсіх ён сам сябе лічыў,
А што ў самога на лычы,
Не бачыў гэтага, аднак.
вось адзін тут Падсвінак,
Які заўважыў бруд раней,
І кажа: — Дзядзечка, твой лыч у брудзе!
Нязграбна гэта й між свіней,
А што ж, калі заўважаць людзі?
Парсюк наставіў хіб, Парсюк раз'юшан:
— Цераз цябе я чырванець прымушан!
Такое мне сказаць асмеляцца ня многія,
Дык гэта ж — дэмагогія! —
Парсюк наш лаецца, не дараваць клянецца:
— І месца мокрага, — крычыць, — не застанецца!
Ты мой свінячы гонар закрануў!-
І так ён Падсвінака грызянуў,
Што той за сажняў пяць адскочыў.
Парсюк не надта быў ахвочы
Глядзецца праўдзе ў вочы.

Некалі даўно мы жанілі нашага друга ў Маскве, гадоў 12 таму. Быў стол з гасьцямі зь Беларусі, быў стол з маскалямі. Нехта з гэных маскалёў, узбуджаны братэрскімі пачуцьцямі і алькаголем, ляпнуў, што няма ніякай беларускай нацыі, няма і ніякай беларускай мовы, а толькі ёсьць адзіны народ і дыялект "вялікага і магучага". Калі надыйшла чарга да мяне прамаўляць тост, я казаў, вядома, пабеларуску і пастараўся выкарыстаць толькі такія словы, якія б ня мелі аднолькавых каранёў з расейскімі. Рогат за іхным сталом адразу зьнік. А за нашым, наадварот, зьявілася радаснае ўзбуджэньне. Дык вось той мой друг на днях даслаў мне верш Сяргея Грахоўскага "Ветразь". У гэтым вершы наўмысьле няма словаў, сугучных расейскім. Раджу захаваць, на выпадак калі каму спатрэбіцца "аргумэнт" у спрэчцы на карысьць існаваньня самабытнай беларускай мовы.

Сяргей Грахоўскі
«Ветразь»

У выраі ветразь знікае
За хваляй, нібы на спачын,
І змора яго не злякае,
Не спыніць тугой далячынь.

У змроку зіхоткая здрада
Завабіць хлуснёй у віры,
На золку сканае прынада
І кволы прамень на жвіры.

Раптоўна згаданыя мроі
У карунках пяшчотнай тугі
Павольна знікаюць, як строі,
У бязважкасці кволай смугі.

Знікае ўсхвалёваны ветразь:
З кунегаю пільна сачу,
Як водар аздобіў паветра,
І ў бездані знічкі лічу.

=BY=SERG, вы ж прачыталі, у якіх мэтах ствараўся верш "Ветразь"? Правільна, у мэтах тролінгу расійцаў . Рэч ня йшла пра мастацкую ватнасць верша
Што да вершаў эпохі савецкай акупацыі, то ўся краіна плясала пад дуду Крамля І шчыльнымі радамі ішлі беларусы пад чарнобыльскія дажджы на першамайскія дэманстрацыі . А які ў нас яшчэ быў выбар, апроч напісання вершыкаў у славу Леніна і Сталіна, выяўлення палітычнай ляяльнасці ў цэлым? Дзе цяпер рэспубліка Немцаў Паволжа? Вот туды, у лету хацелі выправіць і нашу Нацыю.
Што датычыць майго любімага верша 2011 года, да прыкладу, то гэта верш Сцяг У. Някляева
вось урывак

=BY=SERG:

mikola1l, троллинг в стиле "знайшоў гульню, гаўном кідацца"

Я цудоўна разумею, што найлепшы тролінг у сыстэме міжнародных адносін - гэта стварэнне эфэктыўнай эканомікі і забеспячэнне годнага і дастойнага жыцця людзей розных нацыянальнасцей, але тут гаворка ідзе пра адэкватны адказ на прапаганду адвечнай прыналежнасці беларусаў да "рускага свету" . Карацей, калі вы пачынаеце сперачацца з людзьмі, якія выкарыстоўваюць прымітыўную лёгіку і недарэчныя ці выдуманыя доказы, то найлепшым чынам будзе - не, ня скатвацца да іх роўні - але паспрабаваць зрабіць так, каб яны зразумелі, а не апэраваць тэрмінамі, характарыстыкамі і зыходнымі тэзісамі, якія ім не зразумелыя .
Калі яны ня здолелі зразумець беларускую ці ўкраінскую мовы, як яны не разумеюць чэскую ці славенскую - гэта быў бы ці не найлепшы доказ на карысць нашых моў (хаця, здавалася, публіка то не "прымітыўная", "писатели", як-ніяк).
У палякаў пытанне нацыянальнасці не з'яўляецца прадметам абмеркавання, дыскусій, спрэчак. Таму ім прасцей

вот любімы верш крыху пазнейшага часу

Жанчына...
Каханая ўстала над цёмнай ракой.
Жанчына...
Каханая доўга глядзела ў ваду.

На поплаве дальнім
Я потым русалку знайду,
Русалчыны вочы закрыю спакойнай рукой.

Пасля я — аслеплы — па беразе
Буду
Ісці.
I будуць дзве чорных гадзюкі
За мною
Паўзці.
Дагоніць адна з іх —
Ударыць маланкаю лютай.
Дагоніць другая —
I высмакча з раны атруту.

Уладзімір Някляеў

=BY=SERG, ну я магу пагадзіцца . Але нават частка сваякоў з'ехала ў свой час у Расію і там лучыла пад уплыў гёбэльсаўшчыны. Во маме ў аднаклясніках нейкія ейныя знаёмыя напісалі з Расіі, што, аказваецца, у нас на Беларусі "нацыяналісты і іх паслугачы з ліку чыноўнікаў" прыгнятаюць і выцясняюць рускую мову. Я папрасіў спытаць, скуль яны ўзялі тое бязглуздае. Выявілася, што праз сайты заходнерусістаў і імпэрцаў з мэтраполіі . Прычым мне як жыхару Беларусі і Менску адмовіліся верыць, нават дэнацыяналізаваным чыноўнікам Беларусі не паверылі, а во нейкім палітыканам паверылі . Будзе лішне казаць, у якія геапалітычныя наступствы можа выліцца тая прапаганда. Жылі б яны далёка як балгары (іх мова вельмі падобна на балгарскую) можна было б не непакоіцца.
Асабіста для мяне руская мова і руская нацыя не з'яўляюцца нейкім раздражняльным чыннікам. Наадварот, я асабіста выхоўваў сябе ў прыхільнасці да талерантнага стаўлення да людзей розных этнасаў, слаёў, груп і поглядаў. Але іх, імпэрцаў, наша беларуская мова раздражняе. Як раней, як і пасля падзей у паўднёвай суседцы. Калі імпэрцы гэтую гадасць проста пішуць на сайціках і сваіх гадзюшніках, то гэта адное, але калі пытанне пра мэтазгоднасць існавання беларускай дзяржаўнасці пераводзіцца ў практычную плашчыню...

Заўсёды ў спрэчках з імі развенчваю, выкрываю іхні міт пра ўтрыманне беларусаў, які настолькі ж штучны, як і трызненне пра наша неіснаванне.
Распаўсюджаны той міт быў яшчэ за савецкім часам (маўляў, СССР даваў БССР столькі трактароў, варштатаў, кароў. Пры гэтым савецкія прапагандысты ня ўлічвалі, што БССР палову набытку аддавала ў саюзны бюджэт . У адказ яны ўзарвалі, даруйце, экспэрымэнтавалі, Чарнобыль і пакінулі нас з ягонымі наступствамі сам-насам. Аналягічна сёння - мы даем амаль дармовы транзыт, бясплатную плошчу пад базы і г.д.
Во сягоння прыдумалі новы міт пра падараванне нам з барскага пляча трох абласцей. Пры гэтым яны забываюцца, што гэтыя землі разам са Смаленскам, часткай Браншчыны і Пскоўшчыны ўрад РСФСР - Леніна ў БССР (не ў БНР, а ў БССР) забраў 15 студзеня 1919 г.

так так, кажу ІМ менавіта пра БССР каб ухіліць непатрэбных афтопікаў пра БНР Тады яны змаўкаюць:

карта

чырвоная мяжа - Дзяржаўная граніца БССР.